Zwangerschaps wens

Gezond en gevarieerd eten is al belangrijk voordat je zwanger bent. De organen van je toekomstige kind worden namelijk al aangelegd als je ontdekt dat je zwanger bent. Daarvoor zijn bouwstoffen nodig uit je voeding. Ook tijdens je zwangerschap en in de periode erna is gezonde voeding belangrijk.

Hoe krijg ik genoeg voedingsstoffen binnen?

• Neem genoeg vocht Drink iedere dag 1,5 – 2 liter. Bij voorkeur water en thee.
• Cafeïne
  In de zwangerschap kun je beter niet teveel cafeïne houdende producten nemen. Te veel cafeïne verhoogt de kans op een miskraam en kan bijdragen aan een matige groei van de ongeboren baby. Het advies is om per dag niet meer dan 2 kopjes koffie of 6 kopjes zwarte of groene thee (of 2 blikjes energiedrank/cola) te drinken.
• Varieer met je voeding Variatie is belangrijk. Wissel af tussen verschillende groenten en fruit en tussen vlees, vis en vleesvervangers. Let op: niet alle vlees- en vissoorten zijn geschikt tijdens de zwangerschap. Varieer ook in graanproducten zoals brood, ontbijtgranen, aardappels, peulvruchten, rijst, pasta, bulgur en couscous. Het beste is om volkoren brood, volkoren pasta en zilvervliesrijst te nemen. Daar zitten meer vezels in die goed zijn voor je lichaam. Wat melk en melkproducten betreft kun je het beste kiezen voor magere varianten.
• Genoeg ijzer Zorg ervoor dat je genoeg ijzer binnenkrijgt. Bijvoorbeeld via volkorenbrood, vlees en vleesvervangers met toegevoegd ijzer. Neem dan ook bij elke maaltijd producten met vitamine C, zoals groente en fruit. Je lichaam neemt dan makkelijker het ijzer op. Zo verklein je de kans op bloedarmoede door ijzergebrek. 
• Eet vis. Vis bevat belangrijke vetzuren die bijdragen aan de ontwikkeling van de hersenen en het zicht bij de ongeboren baby.

Heb je een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon?
Als je een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon hebt, is het belangrijk om voor je zwangerschap aanvullende voedingssupplementen in te nemen. Deze hoeveelheden zijn hetzelfde als die je tijdens de zwangerschap nodig hebt.
Als je veganistisch eet, wordt altijd aangeraden naar een diëtist te gaan die is gespecialiseerd in zwangerschap en veganistisch eten. Ook als je vegetarisch eet en niet zeker weet of je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt, kan het een goed idee zijn om naar een diëtist te gaan. Je hebt daarvoor geen verwijzing nodig.

Let op

• Drink geen alcohol als je zwanger wilt worden en stop met roken. Je hebt dan een grotere kans om zwanger te worden.
• Drink ook geen alcohol en rook niet als je al zwanger bent. Dit kan een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van de ongeboren baby.

Meer weten over de juiste voeding?

Lees meer over de juiste voeding tijdens je zwangerschap en de periode erna op de website van het Voedingscentrum.

Extra foliumzuur (vitamine B11) verkleint de kans dat je baby geboren wordt met een ernstige aandoening, zoals neurale buisdefecten ( open ruggetje), aangeboren hartafwijkingen en een hazenlip. Begin met het slikken van foliumzuur vanaf het moment dat je zwanger wilt worden.

Zie ook: Zwanger worden? Slik eerst foliumzuur!

Veel mensen denken dat een enkel glas geen kwaad kan. Uit onderzoek is echter bekend dat geen enkele hoeveelheid veilig is. Het advies is dus om geen alcohol te gebruiken. Als je niet drinkt voor of tijdens de zwangerschap en in de periode dat je borstvoeding geeft, vergroot dit de kans op een gezonde zwangerschap en een gezond kind. Het beste is om te stoppen met alcohol als je zwanger wilt worden.

Zie ook: Alcohol en zwangerschap / ik wil zwanger worden

Dat roken niet goed is, weten veel mensen al. Rondom een zwangerschap brengt roken nog extra risico’s met zich mee. Het is zelfs al belangrijk voordat je zwanger wordt om te stoppen met roken. Dat geldt niet alleen voor jou als zwangere vrouw, maar ook voor je partner.
Lees meer over de risico’s en profiteer van stop-advies op maat op de website van STIVORO, de nationale organisatie voor voorlichting over gezondheidsrisico’s van roken.

Zie ook:  Zwanger; een goed moment om te stoppen met roken

Net als roken en alcohol wordt het gebruik van drugs afgeraden als je zwanger wilt worden. Er zijn verschillende soorten drugs die risico’s met zich meebrengen. In het algemeen kan gesteld worden dat drugs kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid bij man en vrouw, afwijkingen bij het kind en problemen in de zwangerschap. De schadelijke effecten kunnen enorm zijn.

Dus ook voor drugs geldt: Stop ermee als jullie proberen zwanger te worden!

Bekijk de site van drugsinfo: Vruchtbaarheid en zwangerschap

of de folder: Wat je moet weten over alcohol en roken vóór, tijdens en na de zwangerschap

Ook mannen hebben invloed op de gezondheid van hun toekomstige kind. Bepaalde dingen hebben invloed op het zaad van de man. Het is belangrijk dat ook je partner vóór dat jullie stoppen met voorbehoedsmiddelen, op zijn gezondheid let.

Medicijnen

Van sommige medicijnen word je als man minder vruchtbaar. Er zijn ook medicijnen die slecht kunnen zijn voor de gezondheid van je toekomstige kind. Bespreek dit met je huisarts of de dokter die de medicijnen heeft voorgeschreven.

Schadelijke stoffen of straling

Heb je in je werk te maken met schadelijke stoffen of straling? Dan kun je minder
vruchtbaar zijn. Ook geeft het een grotere kans op een aangeboren afwijking bij je kind. Vraag je bedrijfsarts of je huisarts wat je het beste kunt doen.

Sigaretten en alcohol

Rook je, drink je veel alcohol of gebruik je drugs? Dan kun je minder vruchtbaar zijn. Rook je als je vrouw/vriendin zwanger is? Doe dat niet in haar buurt. Meeroken is slecht voor haar gezondheid. En voor de gezondheid van jullie toekomstige kind.

Geslachtziektes (soa’s)

Bedenk of je besmet kunt zijn met een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Door zo’n ziekte kun je minder vruchtbaar worden. En je kunt je partner besmetten. Dat kan schadelijk zijn voor haar en voor jullie toekomstige kind. Je kunt je laten
testen en behandelen bij de huisarts of een soa-polikliniek.

Ziekte in de familie

Komt er een ziekte voor in jouw familie? Vraag advies aan je huisarts vóórdat je partner zwanger wordt. Sommige ziektes zijn erfelijk. Een erfelijke ziekte in de familie kun je soms doorgeven aan je toekomstige kind.

In sommige families komen bepaalde erfelijke ziektes of aangeboren afwijkingen voor. Het is belangrijk om voordat je zwanger gaat worden hier meer over te weten. Probeer te achterhalen wie in je familie de aandoening heeft en of het een erfelijke  aandoening is. Je huisarts kan je zo nodig verwijzen naar een klinisch geneticus. Hij/zij kan je informeren over de aandoening, de mate van erfelijkheid, mogelijkheden tot onderzoek, dragerschap en de kans dat je toekomstige kind(eren) de ziekte kunnen hebben.

Erfelijkheidsonderzoek onderzoek neemt vaak veel tijd in beslag. Wil je ooit kinderen krijgen, wacht dan niet te lang met het laten verrichten van onderzoek. Probeer helderheid te krijgen voordat je daadwerkelijk zwanger bent.  Je huisarts kan je zo nodig verwijzen naar een klinisch geneticus.

Gezond gewicht

Als je te licht of te zwaar bent, dan heeft dat invloed op je vruchtbaarheid.

Ondergewicht

Met overgewicht heb je een grotere kans op problemen met zwanger worden. Heb je ondergewicht dan kan je menstruatie wegblijven. Hierdoor ben je minder vruchtbaar. Ondergewicht bij een man kan zorgen voor minder zaadcellen in zijn sperma.

Overgewicht

Bij ernstig overgewicht wordt het steeds moeilijker om spontaan zwanger te worden.  Overgewicht kan je vruchtbaarheid verminderden en geeft 3x zoveel kans op een miskraam. Ook hebben vrouwen met overgewicht meer risico op complicaties tijdens de zwangerschap zoals zwangerschapsdiabetes, zwangerschapshypertensie of kunstverlossing. Door overgewicht kan je baby te zwaar, of juist te licht geboren worden.
Ook mannen met overgewicht zijn minder vruchtbaar.
Als je een zwangerschapswens hebt, is het daarom beter om eerst af te vallen voordat je zwanger wordt. Zo nodig kan dit met hulp van een diëtist.

Ben je al zwanger? Richt je dan niet op afvallen, maar probeer in plaats daarvan niet te veel aan te komen tijdens de zwangerschap. Dit kun je doen door gezond te eten en regelmatig te bewegen.

Wil je zwanger worden en je hebt een paar kilo’s teveel, probeer dan eerst af te vallen. Dit kan je bijvoorbeeld doen met hulp van een dietist.

Minimaal een half uur bewegen per dag zorgt ervoor dat je lichaam in een goede conditie is als je zwanger wilt worden. Sportte je al regelmatig, dan kun je daarmee doorgaan als je zwanger bent. Luister dan wel naar je lichaam en breng je sportbegeleider op de hoogte van je zwangerschap (als je deze hebt).
Begin je met sporten tijdens de zwangerschap? Doe dat dan onder begeleiding. Er zijn voor zwangere vrouwen speciale sportprogramma’s onder professionele begeleiding.

Gebruik je op advies van de (huis-)arts medicijnen, bijvoorbeeld antidepressiva? Vertel hem of haar dan dat je zwanger wilt worden en vraag wat de invloed van deze medicijnen op de zwangerschap en op (de ontwikkeling van) de baby kan zijn. Misschien is het nodig om een hogere of lagere dosering te gebruiken. Ook kan het soms verstandig zijn tijdelijk andere medicijnen met een vergelijkbare werking te gebruiken.

SSRI’s (antidepressiva)

Heb je een kinderwens en gebruik je antidepressiva, dan is het niet verstandig hier plotseling mee stoppen. Als je vlak voordat je zwanger wordt stopt met SSRI’s, is er een hoge kans dat klachten van de depressie of angststoornis weer erger worden. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor de baby. Een depressie tijdens de zwangerschap verhoogt namelijk de kans op een te laag geboortegewicht en een vroeggeboorte. Bij te vroeg geboren baby’s is het risico op hart- en vaatziekten op latere leeftijd verhoogd. Ook is bekend dat depressieve vrouwen na de bevalling vaak moeilijker contact maken met hun baby.

Door het gebruik van SSRI’s tijdens de zwangerschap heeft de baby een licht verhoogde kans op een aangeboren hartafwijking. Na de geboorte kan je baby last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Ook kunnen ademhalingsproblemen voorkomen.

Dit is vooral zo als de SSRI’s na de 20 weken zwangerschap zijn geslikt. Pas bevallen vrouwen en hun baby blijven daarom vaak ter observatie in het ziekenhuis. Meestal is het advies minimaal twaalf uur te blijven, maar dit kan ook langer zijn, zoals een dag of twee dagen.

Wil je zwanger worden of ben je net zwanger?